معاونت بهداشت

در اساسنامه سازمان بهداشت جهانی، سلامت به عنوان "نه فقط فقدان بیماری یا معلولیت" بلکه حال بهینه سلامت جسمی، روانی و اجتماعی تعریف شده است. مفهوم سلامت روان چیزی فراتر از نبود اختلال های روانی آمده و شامل خوب بودن از نظر ذهنی، خودکارامدی، استقلال و خودمختاری، کفایت و شایستگی، وابستگی میان نسلی و خودشکوفایی توانمندی های بالقوه فکری و هیجانی می گردد.از این رو گروه سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد با رسالت تامین و ارتقا سلامت روانی جامعه با ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی، تحکیم بنیان خانواده، رفع عوامل تنش آفرین در زندگی فردی و اجتماعی و ترویج آموزش های اخلاقی، روانشناختی و معنوی، همچنین انجام فعالیتها و آموزشهایی در جهت پیشگیری از سو مصرف مواد و الکل، در سه حوزه ذیل فعالیتهای خود را جهت ارتقا سلامت روان جامعه هدف ارائه می دهد

مهندسي بهداشت از سال 1331 تا سال 1335 غالبا ً به صورت تيمي مركب از مهندسين كادر ستادي وزارتخانه در نقاط مختلف كشور فعاليت داشته اند. وظايف آنها علاوه بر تهيه دستوالعمل ها در زمينه مراكز تهيه و توزيع و فروش مواد غذايي و اماكن عمومي،‌ مبارزه با حشرات و جوندگان ، دفع فضولات جامد ،‌ بهسازي منابع آب و طراحي نقشه هاي تيپ و اجراي پروژه هاي تامين آب آشاميدني بود . از سال 1335 مهندسي بهداشت به صورت اداره كل درآمد و در سال1340 مدت كوتاهي مهندسي بهداشت با اداره ريشه كني مالاريا ادغام گرديد . در طي سالهاي 40-1335 مسئله تامين آب شهري از وظايف بهداري سابق منفك و به عهده وزارت آب و برق كشور گذاشته شد و بر تامين آب آشاميدني و بهسازي محيط روستاها توسط اداره كل مهندسي بهداشت تاكيد شد در سال 1346 تامين آب آشاميدني و بهسازي محيط روستاها از وزارت بهداري به وزارت آباداني و مسكن انتقال يافت و در همين سال اداره كل مهندسي بهداشت به اداره كل بهداشت محيط تغيير نام يافت. در سال 1351 وظايف مذكور به عهده وزارت كشاورزي و پس از تشكيل وزارت تعاون به آن وزارتخانه محول گشت، در سال 1356 با مصوبه اي وظايف ياد شده مجددا به اداره كل بهداشت محيط اعاده شد كه در سال 1358 مصوبه مذكور مورد تاكيد شوراي انقلاب جمهوري اسلامي ايران قرار گرفت . در سال 1369 مسئوليت تامين آب آشاميدني روستاها به سازمان جهاد سازندگي واگذار گرديد و بدينوسيله زمينه ادغام فعاليتهاي بهداشت محيط در شبكه فراهم شد . در سال 1374 دو اداره كل بهداشت محيط و اداره كل بهداشت حرفه اي ادغام و در آذر ماه 1379 اداره كل بهداشت محيط و حرفه اي به مركز سلامت محيط وكار تغيير نام يافت.

واحد امور شبکه ها (گسترش) که در ستاد مرکز بهداشت واقع شده است،هدف والای تامين و ارتقاء سلامت و بهداشت عمومی در شهر و روستا و بالا بردن ميزان آگاهي مردم و امکان دسترسی بهتر آنها به خدمات بهداشتی را تعقيب می نمايد.اين واحد در واقع رابط بين واحد های پشتيبانی و واحدهای فنی بهداشتی است و بر پوشش کامل خدمات بهداشتی درمانی نظارت دارد.وظايف اصلی اين واحد،توسعه فضای فيزيکی ،تامين نيروی انسانی و تجهيز مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستايی ،پايگاههای بهداشت و خانه های بهداشت و پشتيبانی اين واحد ها در جنبه های ذکر شده می باشد.

این گروه درراستای اهداف کلان نظام سلامت مبنی بر کاهش خطر ناشی از مخاطرات طبیعی وانسان ساخت، در سطح جامعه وتسهیلات ومنابع نظام سلامت تشکیل شده و عملکرد نیروهای شاغل در این گروه، مبتنی بر رویکرد مشارکت درون و برون بخشی وبادرنظر گرفتن تمام مخاطرات ودر برگیرنده کلیه جوانب سلامت بوده وهدف اصلی از اجرای این برنامه، ارتقای آمادگی حوزه بهداشت در پاسخ به موقع وهماهنگ به مخاطرات طبیعی وانسان ساخت می باشد.

در ایـران نیـز بـا تـوجه به حساسیت زیـادی کـه در سیستم بهداشتی‌درمـانی بـرای برنامه‌های پیشگیری وجوددارد؛ از سال 1370 با تشکیل اداره‌ی کل مبـارزه با بیماری‌هـای غیرواگیر، برنامه ریزی برای پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر در اولویت قرار گرفت و در همین راستا اقـدام‌هـای زیـادی صـورت‌ گرفت. برنـامه‌های کشـوری پیشگیری از تالاسمی، پیشگیری و کنترل دیـابت و فشارخون بالا و ادغـام آن در نظام شبکه‌هـای بهداشتی‌درمـانی جمهوری اسلامی ایـران (1383)، غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید نوزادان (1384) ، فنیل کتونوری و متابولیک ارثی، برنامه ایراپن( بسته خدمات بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر مربوط به آن در ایران، از سال 1395) که تـوسط کارشناسان این دفتر و کمیته ها‌ی علمی کشوری بـا همکاری دیگر اساتید دانشگاه‌هـای علوم‌ پزشکی کشور تهیه شده‌اند، برخی از برنامه های موفق و قدیمی این گروه هستند.

مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس با هدف تامین، حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه تحت پوشش برای گروه های هدف (نوزادان، کودکان، جوانان و نوجوانان، میانسالان، سالمندان، مادران باردار) ارائه خدمت می کند.شناخت توانائی های بالقوه منطقه، ابلاغ سیاست های بالا دستی به محیط، برنامه ریزی و تعیین سیاست های منطقه ای، برنامه ریزی، نظارت و مشارکت درآموزش و بازآموزی پرسنل، افزایش سواد سلامت در جامعه، هماهنگی درون و برون بخشی و جلب مشارکت‌، نظارت بر عملکرد مراکز تابعه، توزیع اعتبارات و نظارت بر هزینه اعتبارات، جمع آوری و پردازش داده ها، پایش و ارزشیابی برنامه ها ی جاری، انجام پژوهش‌های کاربردی از اهم وظایف این مدیریت می باشد

گروه آموزش و ارتقاء سلامت زیر نظر معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان فعالیت می نماید. این گروه با استفاده از توانائیها و امکانات موجود ، وظیفه خود می داند با توانمند سازی جامعه در شناخت عوامل تاثیر گذار بر سلامت فردی و اجتماعی و ارائه الگو هایی در زمینه شیوه زندگی سالم در کاهش بیماریها و مرگ و میر و ایجاد زندگی با نشاط برای افراد نقش اساسی ایفاد می نماید. همواره میکوشد تا با مدیریت صحیح برنامه های آموزشی مورد نیاز ، تعهد خود را به جامعه ، گیرندگان خدمت ، کارکنان ، دولت و سایر ذی نفعان بگونه ای انجام دهد که منجر به افزایش دانش و سواد سلامت به منظور تغییر نگرش و رفتار برای ارتقاء کیفیت زندگی افراد گردد.

واحد بهداشت دهان و دندان در راستای ارتقاء سلامت دهان و دندان جامعه تحت پوشش در قالب خدمات پیشگیری و درمانی در مراکز خدمات جامع سلامت و آموزش مردم در رده های سنی مختلف تحت پوشش شامل گروههای هدف ( به ویژه کودکان زیر 6 سال، کودکان 6 تا 14 سال و خانم های باردار) فعالیت می نماید. مهمترین طرح ها و برنامه های این واحد با هدف آموزش وپیشگیری شامل : ارتقاء سلامت دهان و دندان دانش آموزان ، ارائه خدمات دندانپزشکی در برنامه پزشک خانواده شهری و بیمه روستایی و اجرای خدمات سلامت دهان و دندان با فعال سازی واحدهای دندانپزشکی شبکه بهداشت و درمان کشور می باشد. خدمات دندانپزشکی به گروههای هدف در دو سطح یک و دو به گیرندگان خدمت ارائه میگردد.خدمات سطح یک شامل آموزش و برنامه های پیشگیری (مانند فلورایدتراپی و فیشورسیلانت) و خدمات سطح دو عمدتا شامل ترمیم ، جرمگیری،درمان ریشه،و... میباشد.

واحد بهبود تغذیه جامعه یکی از گروه های ستادی معاونت بهداشتی شاهرود می باشد. رسالت واحد بهبود تغذیه جامعه برنامه ریزی و سیاست گذاری بهبود امنیت غذایی و ارتقاء کیفیت تغذیه آحاد مردم منطقه از طریق ارتقای سطح دسترسی فیزیکی، اقتصادی،افزایش سواد و فرهنگ تغذیه ای و رهایی از بیماری های مرتبط به غذا با بکار گیری استراتژی هایی مانند اطلاع رسانی و آموزش، مشارکت در تدوین سیاست های نوین در عرصه غذا و تغذیه در برنامه های توسعه ملی، تحقیق و پایش اقدامات پیشگیرانه از مشکلات تغذیه ای اعم از کم خوری، پرخوری و کمبود ریز مغذی ها می باشد تا مردمی سالم و پویا برای فعالیت در عرصه های علمی و فناوری در جهت توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی گام بردارند