وقتی همه سوگواریم
إنّ الّذین آمنوا وعملوا الصّالحات سیجْعل لهم الرّحْمن ودًّا (سوره مریم، آیه ۹۶)
وقتی اتفاقی رخ میدهد که ابعاد اجتماعی وسیعی دارد، نظر دادن دربارهی آن برای روانشناسان کار دشواری است. اگرچه شاخههایی از روانشناسی روی اجتماع و گروه متمرکز میشود اما در بعد سلامت روان، گاهی ما تمرکز عمدهمان را به دنیای درونی آدمها و ابعاد فردی محدود میکنیم. در این مطلب میخواهیم از سوگ جمعی حرف بزنیم که در جامعه رخ میدهد و ما به عنوان «فرد انسانی» چه کار میتوانیم بکنیم؟
فقدان هرعزیز، با ماتمی همراه است، درد و غمی جانکاه که بسته به ویژگیهای فردی، اجتماعی و فرهنگی، عکس العمل های گوناگونی در انسان ایجاد می کند. بشر در طول زندگی خود همواره با فقدان های متعدد مواجه بوده و آموخته است که این فقدان ها را تاب آورد. هر فقدان یا تهدید به آن میتواند واکنش سوگ به همراه داشته باشد که واکنشی طبیعی است شامل افکار، احساسات و رفتارهای مختلفی در مراحل متفاوت است و در افراد وجوامع و فرهنگ های مختلف تفاوتهای زیادی دارد و نیز همواره احساسات وتجربیات سختی به همراه دارد اما حاصل همه این پدیده ها بصورت مشترک و در راه پذیرش واقعیت فقدان و در نهایت بازگشت به زندگی عادی بدون فرد از دست رفته است عزاداری یک پاسخ طبیعی به فقدان است وبا گذشت زمان عزا داران با قبول غیبت فرد متوفا در مدتی حدود شش ماه تا یکسال به تدیج پیوند با اورا کم وکمتر میکنند و به زندگی معمول خود باز میگردند.
مشاوره سوگ، کمک به تسهیل فر آیند سوگ طبیعی است به نظر می رسد مشاوره سوگ میتواند به عنوان اقدام پیشگیرانه ومداخله زود هنگام برای سوگوارانی که در خطر ایجاد سوگ پیچیده هستند، انجام گیرد، بدین ترتیب با جلوگیری از ایجاد انواع سوگ پیچیده در آینده، گام مهمی در جهت حفظ وارتقای سلامت روان جامعه برداشته می شود.
در گذشت شهادت گونه ی عالی ترین مقام اجرایی کشور حجت الاسلام دکتر سید ابراهیم رئیسی برای مردم ایران ودلدادگان راه حق عمیقا ناراحت کننده بود، خاصه این که مردی از میان ما رفت که واقعا به خدای خود مومن و به عمل صالح مقید بود، شهادت آیت الله رئیسی رئیس جمهور محترم و همراهان ایشان سبب ماتم و اندوه فراوان دربین مردم ایران اسلامی گردیده که گروه سلامت روانی، اجتماعی واعتیاد معاونت بهداشتی بر خود واجب دانسته که ضمن عرض تسلیت به هم میهنان عزیر و خانواده های داغدار ریاست محترم جمهور وهیئت همراه مطالبی در جهت تسهیل درد و رنج حاصل از این فراق به اطلاع عموم مردم رسانده شود. امید است همکاران محترم با اطلاع رسانی وسیع در خصوص مداخله در بحران سوگ، بتوانند در کاهش ذره ای از این غم جانکاه که بر دوش مردم ایران سنگینی میکند گام بردارند.
راهکارهای پیشنهادی در جهت تسهیل فرآیند سوگ در افراد داغدیده ومتاثر از فقدان :
1- عزای عمومی، برگزاری مراسم سوگواری و شرکت فرد در مراسم سوگواری در محل کار ، محله و ...
گرد هم آمدن برای سوگواری علنی، به تحکیم مجدد پیوندهای اجتماعی کمک میکند؛ به جای اینکه هر یک از اعضای جامعه در انزوا بمانند و به حال خود رها شوند. عزاداری و سوگواری عمومی، کمک میکند تا سوگواران، دوباره به هم پیوند داده شوند. به عبارت دیگر، قدرتی شفابخش در همبستگی وجود دارد. مشاهدۀ اینکه جامعه برای شفادادن خود، متحد است، میتواند به هر یک از افراد کمک کند تا بتوانند سوگ خود را تجربه کنند.
2 - شرکت در مراسم های مذهبی و دینی و بزرگداشت آیین سوگواری
3- توضیح در مورد شیوه های کار امد مقابله باسوگ
4-استفاده از شیوه های سالم هیجانی مانند ارتباط با دوست یا فردیکه برای او شنونده خوبی باشد
5- احترام گذاشتن به احساسات فرد سوگوارو فراهم کردن زمینه برای سوگواری و همدلی کردن با سوگواران
6-آموزش نحوه پاسخگویی به سوالات کودکان در مورد مرگ و فرهنگ شهادت، با هدف تربیت دینی وانس دادن کودک با امور خوب و نیک وایجاد بستر مناسب وغنی برای کودک در حد فهم کودک
گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشت