معاونت بهداشت

دکتر سعید رحیمی

مقام معظم رهبری در بیانات مختلف خود بر اهمیت تقویت نظام بهداشت و سلامت تأکید فراوان داشته‌اند. ایشان نظام بهداشتی را از ارکان اصلی جامعه اسلامی می‌دانند و همواره بر بهبود ساختارهای آن برای تأمین سلامت مردم تأکید کرده‌اند.

برخی از نکات کلیدی در مورد نظر ایشان در زمینه تقویت نظام شبکه بهداشتی عبارت‌اند از:

 1.پیشگیری مقدم بر درمان ایشان تأکید دارند که پیشگیری باید در رأس برنامه‌های نظام سلامت قرار گیرد. فرهنگ‌سازی در زمینه مراقبت‌های بهداشتی و ترویج سبک زندگی سالم از جمله اولویت‌هایی است که مقام معظم رهبری به آن اشاره کرده‌اند. 

2. عدالت در دسترسی به خدمات بهداشتی رهبر انقلاب اسلامی همواره خواستار ایجاد عدالت در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در سراسر کشور هستند. به ویژه برای مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته، ایشان خواهان تقویت شبکه‌های بهداشتی برای دسترسی آسان‌تر مردم به خدمات مورد نیاز هستند.

3. توسعه شبکه بهداشت اولیه (PHC) ایشان بر توسعه شبکه بهداشت اولیه به عنوان یکی از موفق‌ترین دستاوردهای کشور تأکید دارند و خواستار ارتقای آن با استفاده از فناوری‌های نوین و گسترش خدمات آن در همه مناطق هستند.

4. استفاده از فناوری‌های نوین مقام معظم رهبری همواره بر بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید، مانند پرونده الکترونیک سلامت، سامانه‌های بهداشتی دیجیتال و سایر فناوری‌های مدرن برای بهبود عملکرد نظام شبکه بهداشت تأکید داشته‌اند.

5. خودکفایی در تولید تجهیزات پزشکی و دارو ایشان بارها بر ضرورت خودکفایی در زمینه تولید دارو، تجهیزات پزشکی و فناوری‌های مرتبط تأکید کرده‌اند. این امر برای تقویت نظام سلامت و کاهش وابستگی به خارج از کشور از دیدگاه ایشان حیاتی است.

6. تربیت نیروی انسانی متخصص ایشان به اهمیت تربیت پزشکان، پرستاران و کادر بهداشتی متخصص و متعهد اشاره کرده و تأکید دارند که نیروی انسانی ماهر و دلسوز، اساس تقویت نظام بهداشتی کشور است.

7. مردم‌محوری در ارائه خدمات از دیدگاه ایشان، نظام بهداشتی باید به گونه‌ای طراحی شود که مردم محور اصلی آن باشند. این شامل مشارکت فعال مردم در برنامه‌های پیشگیری و آموزش سلامت است. رهبر انقلاب اسلامی نظام شبکه بهداشتی را یکی از ارکان اصلی پیشرفت و عدالت در جامعه می‌دانند. تأکید ایشان بر عدالت، پیشگیری، فناوری نوین و خودکفایی نشان‌دهنده رویکرد جامع‌نگر ایشان در تقویت این حوزه حیاتی است.

در راستای تحقق عملی اجرای سند تقویت نظام شبکه بهداشت و در راستای تقویت نیروی انسانی مورد نیاز اقدام به جذب یکی از عناصر اصلی نیروی انسانی یعنی وجود بهورزان در خانه‌های بهداشت، یکی از پایه‌های اصلی توسعه خدمات درمانی و بهداشتی به ویژه در مناطق روستایی و کم‌برخوردار است.

این نقش نه تنها در ارتقای سلامت عمومی بلکه در توسعه پایدار درمانی نیز بسیار مؤثر است.

نقش بهورزان در توسعه درمان و سلامت:

1- دسترسی به خدمات اولیه درمانی و بهداشتی حضور بهورزان در خانه‌های بهداشت، دسترسی آسان‌تر به خدمات اولیه درمانی مانند واکسیناسیون، مراقبت‌های بارداری، و درمان بیماری‌های شایع را فراهم می‌کند. این امر باعث کاهش نیاز به مراجعه به مراکز درمانی شهری و بیمارستان‌ها می‌شود.

2- ارتقای سطح سلامت جامعه آموزش اصول بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌ها به مردم محلی، سطح آگاهی جامعه را افزایش می‌دهد و از شیوع بیماری‌های واگیردار جلوگیری می‌کند.

تغذیه سالم، بهداشت فردی، و مراقبت از مادر و کودک از جمله موضوعات آموزشی است.

3- کاهش هزینه‌های درمان ارائه خدمات پیشگیری و درمان اولیه توسط بهورزان، هزینه‌های درمانی سنگین را برای خانواده‌ها و سیستم سلامت کاهش می‌دهد. بیماری‌ها در مراحل اولیه شناسایی و درمان می‌شوند، که مانع از پیشرفت آن‌ها به مراحل جدی‌تر می‌شود.

4- پایش و کنترل بیماری‌ها بهورزان با نظارت بر وضعیت بهداشتی روستا، شیوع بیماری‌های مسری را کنترل و اطلاعات آماری را به مراکز بالاتر ارائه می‌دهند. این امر امکان مدیریت بهتر بحران‌ها و بیماری‌های اپیدمیک را فراهم می‌کند

5- توانمندسازی جامعه محلی بهورزان با آگاه‌سازی و مشارکت دادن جامعه در برنامه‌های بهداشتی، حس مسئولیت‌پذیری را در مردم تقویت می‌کنند. جوامعی که به خدمات بهداشتی پایدار دسترسی دارند، توانایی بیشتری در توسعه اقتصادی و اجتماعی خواهند داشت.

6- نقش در توسعه روستایی بهبود وضعیت سلامت روستاییان توسط بهورزان، باعث افزایش توان کاری و بهره‌وری اقتصادی می‌شود. سلامت عمومی بهتر، به رشد و توسعه کلی روستا کمک می‌کند. در این راستا مدیریت ارتقا شبکه استان لرستان

پس از ارزیابی های گسترده در نظام پایش شبکه ها و مشخص شدن کمبودهای نیروی انسانی در سطح مراکز بهداشتی درمانی استان و علی الخصوص بهورزان که بعنوان عنصر کلیدی و کاربردی معاونت بهداشتی در شبکه گسترده بهداشتی درمانی و همچنین خانه های بهداشتی در طی سال های 1401و1402و1403 اقدام به جذب جمعا" 515 نفر بهورز ( در سال 1401 به تعداد 365 نفر بهورز و در سال 1402 به تعداد 22 نفر بهورز و در سال 1403 به تعداد 128 نفر بهورز) برای کلیه مراکز شبکه های بهداشتی درمانی استان نموده است که در طول دهه های گذشته براساس آمار و ارقام مستند و مستدل و قابل راستی آزمایی بی سابقه بوده است. براساس مستندات تعداد پست های بهورزی مطابق طرح گسترش مصوب وزارت متبوع 1392 نفر می باشد که در طی سالهای گذشته 869 نفر مشغول بکار بوده که با افزایش 515 نفر نیروی بهورز جدید میزان نیروی انسانی جذب شده به کل نیروهای موجود قبلی به میزان 59.26 درصد افزایش را نشان میدهد، که از این تعداد 32 واحد، خانه های بهداشت ایجادی (تازه تاسیس ) در آزمون های جذب سال 1401و 1402و 1403 بشرح ذیل می باشد: 

می توان نتیجه گرفت بهورزان در خانه‌های بهداشت، ستون اصلی نظام بهداشتی در مناطق روستایی هستند. حضور فعال آنها نه تنها باعث ارتقای سلامت عمومی می‌شود، بلکه به کاهش فشار بر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شهری و همچنین بهبود کیفیت زندگی در مناطق محروم کمک شایانی می‌کند.