معاونت بهداشت

روغن ها از اجزای جدایی ناپذیر پخت غذای روزانه ماست و انتخاب روغن خوب و مناسب با نیازهای ما در حفظ سلامتی بسیار مهم است.

روغن گیاهی نوعی روغن پخت و پز است که از گیاهان مختلفی مانند آفتابگردان، سویا،کانولا، زیتون و... استخراج می‌شود. ترکیب روغن‌ها: روغن‌های گیاهی عمدتاً از گلیسرول و اسیدهای چرب تشکیل شده و بیشتر شامل چربی‌های چندغیراشباع و تک‌غیراشباع هستند.

ملاحظات سلامتی: روغن‌های گیاهی در هنگام حرارت‌دادن به راحتی اکسید می‌شوند و رادیکال‌های آزاد تولید می‌کنند که می‌توانند باعث التهاب و آسیب به سلول‌ها شوند.

چربی‌های ترانس: روغن‌های هیدروژنه می‌توانند حاوی چربی‌های ترانس باشند که با افزایش خطر بیماری‌های قلبی، دیابت، چاقی و برخی سرطان‌ها مرتبط هستند.

ملاحظات محیطی و عملی: روغن گیاهی استفاده‌شده می‌تواند باعث انسداد سینک‌ها شود؛ باید آن را خنک کرده و در یک ظرف محکم و دربسته دور ریخته یا بازیافت کرد. به‌طور کلی، روغن‌های گیاهی به مدت ۶ ماه تا یک سال بسته به شرایط نگهداری تازه می‌مانند.

گزینه‌های سالم‌تر: روغن زیتون فوق بکر: غنی از چربی‌های تک‌غیراشباع و مفید برای سلامت قلب. روغن کانولا: غنی از امگا 3 و اسید های چرب غیر اشباع مفید برای بدن. روغن نارگیل: حاوی تری‌گلیسیریدهای زنجیره متوسط (MCT) که ممکن است متابولیسم را افزایش دهد. روغن آووکادو: دارای نقطه دود بالا و غنی از چربی‌های تک‌غیراشباع و آنتی‌اکسیدان‌ها.

روغن گیاهی، که یک نوع روغن پخت و پز رایج است، معمولاً به‌طور فراوری‌شده و با کیفیت پایین به فروش می‌رسد و برای سلامتی مشکلاتی ایجاد کند، در حالی که برخی روغن‌های گیاهی ممکن است مزایای بالقوه‌ای داشته باشند، ترکیب کلی روغن‌های گیاهی تجاری معمولاً به نفع اسیدهای چرب امگا-6 است. گزینه‌های سالم‌تر مانند روغن زیتون، روغن کانولا و روغن مخلوط  برای یک رژیم غذایی متعادل توصیه می‌شوند. 

هنگام انتخاب روغن‌های پخت و پز، آگاهی از نوع چربی‌های مصرفی و انتخاب روغن‌هایی که به سلامتی کمک می‌کنند، اهمیت دارد. انتخاب روغن‌های کمتر فرآوری‌شده و حفظ تعادل در مصرف اسیدهای چرب امگا-6 و امگا-3 می‌تواند به حمایت از سلامت کلی کمک کند.

دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت